Kiss My GRass When the going gets tough, the sheep goes beeehh…!
Το αριστούργημα της λογοτεχνίας «1984», ένα βιβλίο που έγινε εγχειρίδιο χρήσης και κατάχρησης της εξουσίας, γράφτηκε σε ένα ερημικό νησί στη Σκωτία, μεταφράστηκε σε 65 γλώσσες και πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα. Ο «Μεγάλος Αδελφός», η «Νέα Ομιλία» και η «Διπλή Σκέψη» έμειναν στην αιωνιότητα. Ο Βρετανός συγγραφέας, Τζορτζ Οργουελ, έδωσε μάχη για να καταφέρει να το ολοκληρώσει πριν πεθάνει από φυματίωση σε ηλικία 46 ετών. Ο «Ομπσέρβερ» στέκεται σε μια άλλη πτυχή: το «1984» ήταν το βιβλίο που σκότωσε τον συγγραφέα του.
O Όργουελ είχε αρχίσει να εργάζεται στη βρετανική εφημερίδα από το 1942, αρχικά ως κριτικός βιβλίου και στη συνέχεια ως ανταποκριτής. Ο τότε διευθυντής του «Ομπσέρβερ» , ο Ντέιβιντ Άστορ, έτρεφε μεγάλη εκτίμηση για τον συντάκτη του. Η φιλία που ανέπτυξαν έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη συγγραφή του «1984». Τον Μάρτιο του 1945, κι ενώ βρισκόταν στην Ευρώπη ως απεσταλμένος της εφημερίδας του, ο Όργουελ έλαβε μια πολύ δυσάρεστη είδηση: η γυναίκα του είχε χάσει τη ζωή της στη διάρκεια μιας συνηθισμένης χειρουργικής επέμβασης. Ξαφνικά έμεινε χήρος και μοναδικός γονέας του υιοθετημένου παιδιού του, γεμάτος θλίψη και τύψεις για τον πρόωρο θάνατο της γυναίκας του. Τότε ήταν που ο Άστορ του έδωσε μια λύση: η οικογένειά του είχε στην κατοχή της μια αγροτική φάρμα σε ένα απομακρυσμένο νησί της Σκωτίας, το Τζούρα.
Ο Όργουελ πήρε το τρένο για το Τζούρα τον Μάιο του 1946. Το ταξίδι δεν ήταν μόνο μακρινό και δύσκολο, αλλά και επικίνδυνο. Η υγεία του δεν ήταν καλή και ο χειμώνας του 1946-47 ήταν από τους πιο κρύους του αιώνα. Σύντομα, λάτρεψε την απομόνωση και την άγρια ομορφιά του μικρού νησιού, αν και η ζωή του εκεί ήταν σχεδόν πρωτόγονη. Το σπίτι δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα και ο Όργουελ άναβε τις λάμπες με παραφίνη, ενώ χρησιμοποιούσε μια φιάλη αερίου για να μαγειρέψει και να ζεστάνει νερό. Η μόνη σύνδεσή με τον έξω κόσμο ήταν ένα ραδιόφωνο που δούλευε με μπαταρίες. Αργότερα θα θυμόταν τον εαυτό του σαν ένα φάντασμα στην καταχνιά, μια μοναχική, ψηλόλιγνη φιγούρα που κυκλοφορούσε με ένα αδιάβροχο.
Ο Όργουελ άρχισε να δουλεύει το βιβλίο του τον Μάιο του 1947. Στα τέλη του Οκτωβρίου ενημέρωνε τον εκδότη του Φρεντ Γουόρμπαργκ ότι «τουλάχιστον τα δύο τρίτα πρέπει να ξαναγραφτούν». Συνέχιζε να εργάζεται πυρετωδώς. Έναν μήνα αργότερα κατέρρευσε από αναπνευστική λοίμωξη και λίγο πριν από τα Χριστούγεννα διαγνώστηκε ότι έπασχε από φυματίωση. Ο Ντέιβιντ Άστορ φρόντισε να του προμηθεύσει ένα νέο φάρμακο από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έπειτα από τρεις μήνες θεραπείας ο Όργουελ αισθανόταν έτοιμος για να ξαναπιάσει τη δουλειά που είχε αφήσει στη μέση. Σύμφωνα με την υπόδειξη του εκδότη του, έπρεπε να τελειώσει το βιβλίο έως «τις αρχές Δεκεμβρίου» του 1948. Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς ο συγγραφέας βεβαίωνε τον Άστορ ότι «βρίσκεται στα τελευταία στάδια αυτού του ματωμένου βιβλίου». Όταν τελείωσε υπολόγισε ότι είχε γράψει 125.000 λέξεις. Δεν ήταν ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα, αλλά ούτε και απολύτως απογοητευμένος, έλεγε στον ατζέντη του, δηλώνοντας με βεβαιότητα: «Η εκτέλεση θα ήταν καλύτερη εάν δεν ήμουν άρρωστος από τη φυματίωση». Κι έπειτα, με την υγεία του σε άσχημη κατάσταση, άρχισε μια μάχη με τον χρόνο για τις τελευταίες λεπτομέρειες. Στα μέσα Νοεμβρίου του 1948, πολύ αδύναμος για να περπατήσει, δακτυλογραφούσε στο κρεβάτι του. Στις 30 Νοεμβρίου είχε τελειώσει. Και όπως είχε υποσχεθεί, στα μέσα Δεκεμβρίου το δακτυλογραφημένο κείμενο έφθανε στο Λονδίνο.
Το «1984» εκδόθηκε στη Βρετανία το 1949 και αναγνωρίστηκε αμέσως ως ένα αριστούργημα της λογοτεχνίας- ο Ουίνστον Τσώρτσιλ εξομολογήθηκε στον γιατρό του ότι το διάβασε δύο φορές. Αλλά ο Όργουελ έζησε μόνο για λίγους μήνες την αποδοχή του έργου του. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου του 1950, μόλις 46 χρονών.
Το άλυτο μυστήριο του τίτλου
Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα για ποιον λόγο ο Τζορτζ Όργουελ επέλεξε τον τίτλο «1984». Κάποιοι υποστηρίζουν ότι επιλέγοντας αυτή την ημερομηνία, ο Όργουελ ήθελε να παραπέμψει στο σοσιαλιστικό κίνημα Fabian Society, που ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1884.
Άλλοι υποθέτουν ότι υπάρχει κάποια σύνδεση με τη νουβέλα του Τζακ Λόντον «Σιδερένιο τακούνι» όπου ένα πολιτικό κίνημα καταλαμβάνει την εξουσία το 1984. Ή ότι ο τίτλος συνδέεται με το βιβλίο του αγαπημένου του συγγραφέα Γκίλμπερτ Κιθ Τσέστερτον «Ο Ναπολέων του Νότινγκ Χιλ», η ιστορία του οποίου εκτυλίσσεται το 1984. Μια από τις επικρατέστερες εκδοχές, την οποία υποστήριξε και ο Αμερικανός εκδότης του, λέει ότι ο Όργουελ έφτασε στον τίτλο του αντιστρέφοντας τα δυο τελευταία ψηφία της χρονολογίας 1948.
Δεν υπάρχει ωστόσο κάποιο έγγραφο που να το αποδεικνύει. Μελετητές του έργου του επισημαίνουν, επίσης, ότι στο αρχικό κείμενο τα γεγονότα εξελίσσονται το 1980, το 1982 και τέλος το 1984. Αντίθετα, κανένα μυστήριο δεν περιβάλλει την απόφαση να εγκαταλειφθεί ο αρχικός τίτλος «Ο τελευταίος άνθρωπος στην Ευρώπη». Ο ίδιος ο Όργουελ δεν ήταν σίγουρος και πείσθηκε οριστικά να τον αλλάξει όταν ο εκδότης του, Φρεντ Γουόρμπαργκ, υποστήριξε ως πιο εμπορικό τίτλο το «1984».
Η υπόθεση του έργου
O Τζορτζ Όργουελ περιγράφει την ιστορία ενός συνηθισμένου ανθρώπου, του Γουίνστον Σμιθ, στον εφιαλτικό κόσμο της Ωκεανίας, μιας χώρας που κυβερνάται από ένα απολυταρχικό καθεστώς και όπου όλοι οι κάτοικοι βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση. Ο «Μεγάλος Αδελφός» είναι ο πολιτικός ηγέτης της χώρας, η οποία βρίσκεται σε συνεχή πόλεμο με τις υπόλοιπες δύο χώρες του κόσμου, την Ευρασία και την Ανατολασία.
Πού συναντάμε σήμερα το «1984»
●ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ. Από τις κάμερες στους δρόμους και τα βιομετρικά συστήματα ελέγχου έως τα ριάλιτι σόου ●ΔΩΜΑΤΙΟ 101. Κάποια ξενοδοχεία αποφεύγουν αυτόν τον αριθμό στην αρίθμηση των δωματίων τους. Στο βιβλίο του Όργουελ το «Δωμάτιο 101» ήταν η αίθουσα βασανιστηρίων ●ΟΡΓΟΥΕΛΙΚΟΣ. Έχει κατά κόρον χρησιμοποιηθεί για την περιγραφή αυταρχικών καθεστώτων ●ΔΙΠΛΗ ΣΚΕΨΗ. «Να λες ηθελημένα ψέματα ενώ πιστεύεις ειλικρινά ότι είναι αλήθεια, να ξεχνάς όλα τα γεγονότα που έχουν γίνει ενοχλητικά και, όταν χρειάζεται, να τα ανασύρεις από τη λήθη μόνο για το χρονικό διάστημα που πρέπει», είναι ο ορισμός που δίνει ο Όργουελ.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 16 Μαΐου 2009
