Kiss My GRass When the going gets tough, the sheep goes beeehh…!
Συνέντευξη στη Χαρά Μαρκατζίνου
Έχοντας διαβάσει αρκετά βιβλία της, τον προηγούμενο Δεκέμβριο, σε σχετική παρουσίαση, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά την κα Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη. Ένα υπέροχο και φωτεινό άνθρωπο, γεμάτο αγάπη, τη “Ρένα της καρδιάς μας”! Το ταξίδι μέσα από τα μυθιστορήματά της υπήρξε για μένα μία ευκαιρία να επουλώσω πληγές και να επιβεβαιώσω για μια ακόμη φορά πως η αγάπη είναι ο μόνος δρόμος…Η αγκαλιά της μοιάζει με την καθησυχαστική αγκαλιά της μητέρας και η γραφή της απαλύνει την ανησυχία, τον πόνο. Το ταξίδι μέσα από τα βιβλία της είναι ένα ταξίδι στο φως της αγάπης. Ας τη γνωρίσουμε λίγο καλύτερα…
Πώς μπήκε η συγγραφή στη ζωή σας;
Στην ενασχόλησή μου με τον κόσμο της λογοτεχνίας, πιστεύω πως με ώθησε η πληγωμένη παιδική μου ηλικία.
Γιατί προτού προλάβω να γνωρίσω τη μητέρα μου, εκείνη έφυγε για ένα ταξίδι χωρίς γυρισμό… Για πολλά χρόνια, στην προσπάθειά μου να νιώσω τη μητρική αγάπη και την ασφάλεια, που τόσο μου έλειπε, έκλεινα τα μάτια και έφτιαχνα με τη φαντασία μου μια μαμά για μένα, μια ολοζώντανη μητέρα που με αγκάλιαζε σφιχτά, που μου έφτιαχνε τηγανητές πατάτες, που με φιλούσε συνέχεια. Έκανα δηλαδή συνεχείς ασκήσεις φαντασίας. Μέχρι που τα συναισθήματα άρχισαν να «ξεχειλίζουν» από μέσα μου, μέχρι που βρήκαν τελικά διέξοδο στο χαρτί και τις λέξεις.
Μια μέρα, έτσι εντελώς φυσικά, άρχισα να γράφω. Έρεε η γραφή από μέσα μου από πολύ μικρή και οι δασκάλες στο σχολείο ρωτούσαν: «Μα είναι δυνατόν να την έγραψες μόνη σου αυτή την έκθεση;» Με σήκωναν όμως –παρόλο που ήμουν δειλό παιδάκι- να τη διαβάσω στα άλλα παιδιά.
Δεν ξέρω τελικά αν ο συγγραφέας γεννιέται ή γίνεται. Πιστεύω πως είναι συνδυασμός και των δύο. Γιατί θέλει καθημερινή τριβή με τα συναισθήματα, απαιτεί ατελείωτες ώρες συντροφιά με το κομπιούτερ, πάλη με τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν σου αρέσει να γράφεις, αν παθιάζεσαι, αν εξασκείσαι καθημερινά, τότε μπορείς να γίνεις συγγραφέας. Αρκεί να διαβάζεις από μικρός άπειρα βιβλία, να επιβάλλεσαι στον εαυτό σου, να ανοίγεσαι στους ανθρώπους, να σέβεσαι τον αναγνώστη.
Συγγραφέας παιδικών βιβλίων και μυθιστορημάτων για ενήλικες. Πόσο εύκολο είναι να συνδυαστούν αυτά τα δύο; Ξεχωρίζετε κάποιο είδος ως περισσότερο αγαπημένο σας;
Ό,τι είμαι, ό,τι γράφω το χρωστάω στα παιδιά. Εκείνα με έμαθαν να γράφω για τους ενήλικες, βουτώντας την πένα μου στο μελάνι της καρδιάς. Με έμαθαν να είμαι αληθινή, να χαίρομαι, να λυπάμαι, να γελάω ακόμα και να κλαίω γράφοντας. Να μη φοβάμαι να ανοιχτώ συγγραφικά. Με έμαθαν όμως να κάνω και «σκανδαλιές». Να γεμίζω ανατροπές κάθε μου μυθιστόρημα, να κόβω ακόμα και την ανάσα του αναγνώστη μου.
Τα παιδιά είναι οι πιο «δύσκολοι» αναγνώστες. Γιατί είναι αθώα, γιατί ζουν μέσα στην αλήθεια. Γιατί δεν ξέρουν να προσποιούνται, όπως οι μεγάλοι. Είναι απαιτητικοί αναγνώστες όταν διαβάζουν μόνα τους, αλλά και όταν τους διαβάζει κάποιος ενήλικας. Αν το παραμύθι δεν κινήσει το ενδιαφέρον τους μέσα στα πρώτα λεπτά, χασμουριούνται, στρέφουν κάπου αλλού την προσοχή τους, ασχολούνται με κάτι άλλο. Αν όμως παρασυρθούν από τη μαγεία, τότε συμμετέχουν αυθόρμητα, εγκαταλείποντας ακόμα και τα αγαπημένα τους παιχνίδια.
Ο κόσμος των παιδιών κινείται ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό, όπως και στον κόσμο του παραμυθιού. Η φαντασία τους βρίσκεται στο ζενίθ της. Ο ανιμισμός και ο εγωκεντρισμός είναι τόσο έντονος που τα πάντα έχουν ψυχή. Ζώα, πουλιά, παιχνίδια έχουν ίδιες ανάγκες, επιθυμίες, δυνατότητες. Τα μάτια τους σε κοιτούν, όταν τους διαβάζεις κάποιο παραμύθι, αλλά βρίσκονται αλλού. Έχουν γίνει ένα με τη μαγεία. Ακόμα και τα στόματα μένουν ανοιχτά. Κι αν ένα παραμύθι τα ξετρελάνει, τότε το ταξίδι είναι τόσο συναρπαστικό, που μένουν στην κυριολεξία με «ανοιχτό το στόμα».
Συχνά, για να μην πω πάντα, όταν γράφω ένα καινούργιο παιδικό βιβλίο, το διαβάζω πρώτα στα παιδιά, ακούω τη γνώμη τους, τη σέβομαι. Είναι οι πρώτοι αυστηροί μου κριτές. Τρελαίνονται να με διορθώνουν!
Είναι υπέροχο, πολύτιμο, συναρπαστικό, να γράφεις για παιδιά. Κάθε παιδικό βιβλίο μου γεννιέται μέσα από τις επιθυμίες και τα θέλω τους.
Είναι υπέροχο, πολύτιμο, συναρπαστικό, να γράφεις και για ενήλικες. Κάθε μυθιστόρημά μου προσπαθεί να κλείσει μέσα του τις απαιτήσεις της ίδιας της εποχής μας, τα συναισθήματά μου, την ίδια την ψυχή μου.
Εύκολα γράφω τώρα πια ύστερα από πολλά χρόνια και τα δύο είδη και δεν ξεχωρίζω κάποιο περισσότερο. Λατρεύω να γράφω για παιδιά, λατρεύω να γράφω για ενήλικες.
Πόσο σημαντικό είναι να μάθουν οι γονείς τα παιδιά τους να διαβάζουν βιβλία; Πώς μπορούν να το πετύχουν αυτό, ειδικά στις μέρες μας που ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι φαντάζει πιο δελεαστικό;
Το μικρό παιδί μαθαίνει να αγαπάει το βιβλίο μέσω της οικογένειάς του και μέσω του σχολείου του. Πόσο θα ήθελα να μάθουν οι γονείς στα παιδιά τους να έχουν καθημερινά στην αγκαλιά τους ένα βιβλίο. Πόσο θα ήθελα να καταλάβουν όλοι πόσο σημαντική είναι η παιδική λογοτεχνία! Η συμβολή της στην ανάπτυξη του παιδιού είναι πολύτιμη. Αποτελεί το αντίδοτο στην ψυχολογική πίεση της εποχής μας, είναι απαραίτητη για τη διανοητική ισορροπία του παιδιού. Αναπτύσσει πνευματικά και συναισθηματικά το παιδί, το βοηθάει να πάρει σωστή στάση απέναντι στη ζωή, του γνωρίζει την ίδια τη ζωή από τα πρώτα τρυφερά πρωτοσχολικά του χρόνια. Το βοηθάει να γνωρίσει τους ανθρώπους και τον εαυτό του. Να πλουτίσει τις εμπειρίες, τις γνώσεις, τη φαντασία, τις ιδέες του, να αναπτύξει την κρίση του, να καλλιεργηθεί αισθητικά, να μάθει να αγαπάει ότι καλό, ωραίο και αληθινό.
Όπου πάω κι όπου σταθώ προσπαθώ να πείσω τους γονείς να αφιερώνουν δέκα λεπτά την ημέρα, δέκα πολύτιμα λεπτά, για να διαβάζουν ένα βιβλίο στο παιδί τους, λίγο πριν κοιμηθεί. Το βιβλίο προσφέρει στο παιδί χαρά, το φέρνει σε ουσιαστική επαφή με τον ίδιο το γονέα του. Το παιδί όμως μιμείται κι αν δεν δει τον δάσκαλο να «δουλεύει» το βιβλίο στην τάξη, αν δεν δει τους γονείς να διαβάζουν, πώς θα μάθει κι αυτό; Πρέπει να υπάρξουν οργανωμένες βιβλιοθήκες σε κάθε σχολείο, σε κάθε γειτονιά, πρέπει να καλλιεργηθεί η αναγνωστική συμπεριφορά σε κάθε τάξη, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε σωστούς αναγνώστες που σέβονται κι αγαπούν το βιβλίο, που το θεωρούν πιστό τους φίλο.
Κάθε φορά που γεννιέται ένας καινούργιος αναγνώστης στη χώρα μας πάντως, πρέπει όλοι να νιώθουμε περήφανοι.
Στις μέρες μας, ποια είναι η σχέση των ενηλικών με το βιβλίο; Προτιμούν να διαβάζουν έντυπο ή ηλεκτρονικό βιβλίο; Εσείς τι θα επιλέγατε;
Δυστυχώς μόνο το 8% του ελληνικού λαού διαβάζει. Και ανάμεσα σε αυτό το ποσοστό είναι ελάχιστοι νέοι. Για να αγαπήσει όμως ο Έλληνας το βιβλίο, πρέπει να μάθει από μικρούλης πόσο σημαντικό είναι το διάβασμα. Σέβομαι τις εξελίξεις της εποχής μας, σέβομαι και το ηλεκτρονικό βιβλίο. Αλλά εγώ προτιμώ το έντυπο. Μου αρέσει να το κρατάω στην αγκαλιά μου, να το βλέπω να με περιμένει πάνω στο κομοδίνο μου, να το μυρίζω, να το ξεφυλλίζω, να το καταχωνιάζω στη βιβλιοθήκη μου. Και προς το παρόν τουλάχιστον ξέρω πως το μεγαλύτερο ποσοστό από όλους όσοι διαβάζουν κάνουν τις ίδιες σκέψεις. Το δίλημμα ηλεκτρονικό ή έντυπο βιβλίο θα συνεχίσει όμως να υπάρχει όσο οι εξελίξεις στην τεχνολογία θα φέρνουν καινοτόμες συσκευές ανάγνωσης.
Όλα σας τα μυθιστορήματα έχουν ανατροπές και ιστορίες που καθηλώνουν. Τι αποτελεί για σας πηγή έμπνευσης;
Εμπνέομαι από την ίδια τη ζωή, την εποχή που ζω, τις ανάγκες της, από τους ανθρώπους γύρω μου. Προσπαθώ να χαρτογραφήσω την ψυχή τους. Η ίδια η καθημερινότητά μας, είναι που με εμπνέει. Η κρίση, αυτά τα δύσκολα για όλους χρόνια. Παλεύω γράφοντας να βρω το πραγματικό νόημα της ευτυχίας και το ανακαλύπτω πολλές φορές στη χαρά της προσφοράς.
Άλλη χαρά δεν είναι πιο μεγάλη, από τη χαρά να δίνεις, όπως λέει και ο Γιάννης Ρίτσος. Σε μια συννεφιασμένη εποχή που δύσκολα πια χαμογελάμε, αξίζει να προσφέρουμε χαμόγελα στους συνανθρώπους μας. Αποκτάει νόημα η ζωή μας έτσι.
Δεν έχω πρόθεση να ωραιοποιήσω τη ζωή. Έχω όμως απόλυτη εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, προσπαθώ να χαρίζω χαμόγελα καρδιάς, έχω απόλυτη ανάγκη να μου χαρίζουν και μένα.
Πάνω απ’ όλα σέβομαι το κοινό μου, πασχίζω με όλη τη δύναμη της ψυχής μου να φανώ αντάξια των προσδοκιών του. Γιατί το κοινό, «νιώθει». Και για να το κερδίσεις πρέπει να ξυπνάς συναισθήματα, να καταθέτεις κομμάτι του εαυτού σου.
Υπάρχουν κομμάτια της δικής σας προσωπικότητας στους ήρωές σας; Πώς νιώθετε όταν ένας ήρωας ή μια ηρωίδα σας καθρεφτίζει κάποιο δικό σας κομμάτι;
Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο καταθέτω, θέλοντας και μη, πολλές προσωπικές μου εμπειρίες. Δε γίνεται αλλιώς.
Κάθε βιβλίο γεννιέται μέσα μου, είναι κομμάτι του εαυτού μου. Προσπαθώ να ρουφήξω κάθε τι γύρω μου, να αφουγκραστώ αξίες ζωής. Κι ύστερα ο κόσμος ο πραγματικός ενώνεται με τη φαντασία, τις εμπειρίες, τις χαρές και τους πόνους της ζωής μου. Κάπως έτσι αρχίζει να δημιουργείται σιγά σιγά κάθε μυθιστόρημά μου.
Πιστεύω πως όταν γράφεις ρουφάς τα θαύματα της ζωής, τα μετουσιώνεις και τα προσφέρεις με τη δική σου προσωπική σφραγίδα, με τη δική σου ανάσα ψυχής.
Υπάρχουν μυθιστορήματα που έχω γράψει, όπως τα «Δίδυμα Φεγγάρια» που βασίστηκαν σε μια αληθινή ιστορία, μια ιστορία που μου διηγήθηκε η μαμά της μαμάς μου.
Η γιαγιά μου ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του παρελθόντος της πατρίδας μας. Είχε ζήσει την προσφυγιά, είχε βιώσει χαρές και λύπες ανείπωτες. Μερικές από τις αναμνήσεις της, τις έχω αποτυπώσει στο μυθιστόρημά μου, «Μικροί Άγγελοι», αλλά και στο «Άρωμα Βανίλιας». Η γιαγιά Αγγελική των βιβλίων, είναι η δική μου η γιαγιά.
Δεν υπάρχει μυθιστόρημα που έχω γράψει που να μην περιέχει κομμάτια της ζωής μου, λόγια ανθρώπων που αγαπώ, πράξεις κι ακούσματα που πίστευα πως έχω ξεχάσει στο διάβα της ζωής. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί ένα με μένα. Δεν μπορώ να γράψω χωρίς να νιώσω, με όλη τη σημασία της λέξης. Γιατί τότε δεν θα νιώσει τίποτα κι ο αναγνώστης. Όταν γράφω για έναν ήρωα, γίνομαι ο ήρωας. Κι επειδή γράφω σε πρώτο πρόσωπο, αυτό με βοηθάει απεριόριστα. Ο συγγραφέας πρέπει να είναι και καλός ηθοποιός. Να υποδύεται ένα ρόλο όταν τον γράφει. Να είναι μακριά από τον ήρωα, αντικειμενικός και δίκαιος και ταυτόχρονα να είναι ο ίδιος ο ήρωας.
Είτε ο ήρωας ή η ηρωίδα μου καθρεφτίζει εμένα, είτε όχι, δεν προβληματίζομαι. Νιώθω να πετάω γράφοντας. Νιώθω ελεύθερη.
Στα μυθιστορήματά σας, η περιγραφή των ηρώων ξεκινάει από την παιδική τους ηλικία, ένα χαρακτηριστικό, που ανάμεσα σε πολλά άλλα με κέρδισε σαν αναγνώστρια των βιβλίων σας. Με ποιο σκεπτικό επιλέγετε να περιλαμβάνετε στιγμές της παιδικής ζωής των ηρώων σας στις ιστορίες τους;
Η καθημερινή μας ζωή είναι πλημμυρισμένη αμέτρητα συναισθήματα. Αγάπη, τρυφερότητα, καλοσύνη, οργή, μίσος, ζήλια, κακία… Με ποια συναισθήματα ακριβώς θα είναι γεμάτη η σελίδα κάθε ανθρώπου, εξαρτάται από την παιδική του ηλικία. Εξαρτάται από την οικογένειά του. Έχει διδαχτεί την αγάπη; Έχει μάθει να αγαπάει και να σέβεται τον εαυτό του; Έχει εισπράξει ασφάλεια και τρυφερότητα; Οι εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας διαμορφώνουν τον χαρακτήρα μας, την προσωπικότητά μας, μας ακολουθούν σε όλη την ενήλικη ζωή μας, καθορίζουν ακόμα και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις
Πολλές φορές λέω πως είμαι «ντεντέκτιβ χαρακτήρων» και γελάω μόνη μου. Για να τους καταλάβω τους ήρωές μου, ξεκινάω την ιστορία της ζωής τους από τη μικρή ηλικία. Γιατί εκεί στηρίζονται όλα. Προσπαθώ να ξεσκεπάσω την ψυχή των ηρώων μου, το πώς νιώθουν, να καταλάβω γιατί αντιδρούν έτσι. Είμαι αυστηρή μαζί τους και ταυτόχρονα του δικαιολογώ, γιατί ξέρω πως τα ελαττώματά τους, οι τρύπες της ψυχής τους δεν έχουν επουλωθεί. Και μαζί με τους αναγνώστες μου προσπαθώ να καταλάβω και να κατανοήσω τις πληγές τους. Ίσως και να συγχωρήσω τα λάθη τους.
Δεν είναι πάντα εύκολο να διατηρήσω τις ισορροπίες. Το παλεύω όμως. Και πάντα, μα πάντα τους οδηγώ στην κάθαρση. Ακόμα και αν πονάω μέσα μου, ακόμα και αν τους έχω «αγαπήσει».
Οι παιδαγωγικές μου σπουδές με έχουν βοηθήσει αφάνταστα στη διαγραφή των χαρακτήρων μου. Για να τους καταλάβω καλύτερα, για να τους ξεσκεπάσω, ξεκινάω την ιστορία της ζωής τους από τη μικρή ηλικία. Από τα πρώτα παιδικά τους χρόνια πάνω στα οποία χτίζεται η ίδια η ύπαρξή μας, οι διαπροσωπικές μας σχέσεις, τα χρόνια που επιλέγουμε τον δρόμο τον οποίο θα ακολουθήσουμε στη ζωή μας. Και φυσικά πιστεύω ακράδαντα πια πως η οικογένεια είναι που διαμορφώνει την προσωπικότητά μας. Όμως δε θέλω να αγχώνω τους γονείς, ούτε σταματώ στα λόγια. Είναι εύκολα τα λόγια. Μέσα στα μυθιστορήματά μου παλεύω να αποδείξω τι πάει να πει μεγαλώνω σωστά ένα παιδί. Και ποια είναι η ιδανική οικογένεια.
Κι ο καλύτερος γονέας ακόμα κάνει λάθη. Πολλά λάθη. Γιατί είναι άνθρωπος. Πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα πρέπει να διδάξουμε στο παιδί την αγάπη. Πρέπει να το μάθουμε να αγαπάει τον εαυτό του. Πρέπει να προσπαθούμε να επεξεργαζόμαστε τη συμπεριφορά του κι όχι να τη διορθώνουμε.
Δεν υπάρχει όμως μαγική συνταγή για τους γονείς. Συνταγή με την οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα παιδιά τους σε αυτό τον δύσκολο αγώνα της ενηλικίωσης, στον αγώνα να αγαπήσουν και να παραδεχτούν τον εαυτό τους με όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματά του. Υπάρχει μονάχα σεβασμός στα συναισθήματα του παιδιού τους, θετικά ή αρνητικά. Υπάρχει μονάχα η ελευθερία να του επιτρέψουμε να νιώσει ποιο είναι, να συνειδητοποιήσει τον εαυτό του, επιτρέποντάς του να διαφέρει από μας
Πόσο σημαντική είναι η επαφή σας με το αναγνωστικό σας κοινό και πόσο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σας έχουν βοηθήσει σε αυτό;
Κάθε μέρα έρχομαι σε επαφή με τους αναγνώστες φίλους μου μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα. Με βοηθούν απίστευτα με τα λόγια τους και τους βοηθάω κι εγώ. Με ρωτούν για τα συναισθηματικά τους προβλήματα, για προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τα μικρούλια τους.
Με κάνουν κι αισθάνομαι δικό τους άνθρωπο.
Η συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου, είναι δώρο ζωής. Και τα ταξίδια που κάνω κοντά τους, για τις εκδηλώσεις μου, με βοηθούν να γεμίσω τις μπαταρίες της καρδιάς. Σε κάθε πόλη, σε κάθε παρουσίαση με πλημμυρίζουν με την αγάπη τους, με γεμίζουν φιλιά, με γεμίζουν τρυφερότητα. Με ονομάζουν «Ρένα της καρδιάς τους».
Δεν έχω λόγια… Μόνο ένα μεγάλο, ένα τεράστιο ευχαριστώ!
Νιώθω πως ζω ένα όνειρο. Νιώθω σαν τις ηρωίδες στα βιβλία μου. Και ξέρω πως όλα, μα όλα τα οφείλω στην άδολη αγάπη των φίλων αναγνωστών μου. Αυτή την αγάπη που μου προσφέρουν, προσπαθώ κι εγώ με τη σειρά μου να τη δώσω πίσω με κάθε μου λέξη σε κάθε μυθιστόρημά μου. Γρατσουνίζω κάθε μέρα την ψυχή μου, προσπαθώντας να μην τους απογοητεύσω ποτέ!
Στο «Δύο φιλιά για την Αμέλια» γράφετε χαρακτηριστικά: «Η αγάπη είναι σαν την αλφάβητο. Πρέπει να έχεις κάποιον κοντά σου να στη συλλαβίσει από την αρχή». Τι είναι για σας η αγάπη;
Η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο στη ζωή μου.
Η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο στο συγγραφικό μου έργο.
Γιατί είναι ο μοναδικός μας δρόμος. Για να αγαπήσουμε και να μας αγαπήσουν ερχόμαστε σε αυτή τη ζωή. Η αγάπη είναι που μας κάνει ευτυχισμένους, που μας εξυψώνει, που μας καθοδηγεί…
Πάλεψα πολλές φορές παρέα με τους ήρωές μου, πάλεψα σε πολλά μυθιστορήματά μου να καταλάβω τον λόγο της ύπαρξής μας. Αναρωτήθηκα γιατί ερχόμαστε σε αυτό τον κόσμο. Και κατέληξα σε μονόδρομο. Τον μονόδρομο της αγάπης. Γεννιόμαστε για να μας αγαπήσουν και να αγαπήσουμε. Για να δώσουμε και να πάρουμε αγάπη. Κι η αγάπη είναι το δυνατότερο από όλα τα συναισθήματα.
Είναι τόσο απλό να το καταλάβουμε αυτό και τόσο περίπλοκο συνάμα. Αν βασιστούμε όμως πάνω στη αγάπη, αν μάθουμε να αγαπάμε πρώτα απ’ όλα τον εαυτό μας, όλα θα γίνουν τόσο εύκολα. Θα μας αγαπούν και θα μας σέβονται όλοι. Είναι τόσο όμορφη η ζωή παρόλες τις δυσκολίες της. Κι η αγάπη κρύβεται παντού. Στο κελάηδημα ενός πουλιού, στο τραγούδι του ανέμου, στο θρόισμα των φύλλων, στις ηλιαχτίδες που μας χαϊδεύουν, στο χαμόγελο ενός παιδιού… Μπορούμε να μάθουμε να αγαπάμε τα πάντα. Να προσφέρουμε την αγάπη. Τότε και μόνο τότε, η καθημερινότητά μας θα πλημμυρίσει φως…
Αν ένας ήρωάς σας χρειαζόταν να διαλέξει ανάμεσα στην αγάπη και την αλήθεια, τι θα διάλεγε;
Είναι ένα θέμα που το έχω διαπραγματευτεί σε ένα από τα μυθιστορήματά μου, το «Κόκκινο Κοράλλι». Μπορεί άραγε να υπάρξει αγάπη χωρίς αλήθεια; Μπορεί να ριζώσει, να αναπτυχθεί, να ανθίσει; Αυτό ακριβώς προσπάθησα να εξερευνήσω. Γιατί τη θεωρώ απαραίτητη την αλήθεια. Όσο κι αν είναι δύσκολη, όσο κι αν ματώνει. Γιατί με πόνεσε κι εμένα η απουσία της όταν ήμουν μικρή. Σαν τη Μελίνα, μια από τις ηρωίδες του βιβλίου, περίμενα κι εγώ να γυρίσει κοντά μου η μητέρα μου. Την είχα ανάγκη, απόλυτη ανάγκη. Κι εκείνη δε γυρνούσε. Γιατί δεν ήξερα την αλήθεια…
Έγραψα ένα μυθιστόρημα που στηρίζεται πάνω στην ερώτησή σας. Ένα από τα μυθιστορήματά μου που αγαπώ και πολύ και με βοήθησε να συνειδητοποιήσω πως τελικά ο ήρωάς μου, ο κάθε άνθρωπος σε αυτή τη γη θα διάλεγε την αγάπη. Γιατί είναι ο μοναδικός δρόμος της ζωής μας. Η αγάπη είναι πιο δυνατή από την αλήθεια. Μόνο και μόνο γιατί ξέρει να συγχωρεί…
Στο τελευταίο σας βιβλίο το «Θάλασσα φωτιά» μιλάτε για «τη γλώσσα της καρδιάς που δεν έχει ανάγκη από λέξεις, είναι γραμμένη στα μάτια». Μιλάμε αυτή τη γλώσσα ή την έχουμε κρύψει πίσω από θολά βλέμματα;
Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Οι πιο σπουδαίες συζητήσεις μας γίνονται με τα μάτια. Γιατί λένε πάντα την αλήθεια. Ό,τι κρύβεται μέσα μας καθρεφτίζεται στο βλέμμα μας. Έρωτας, θυμός, ζήλεια, πόνος, λαχτάρα…
Κοίταξε τον άλλο κατάματα και θα καταλάβεις ποιος είναι. Τα μάτια του στα λένε όλα. Τη μιλάμε αυτή τη γλώσσα, τη μιλάμε καθημερινά. Και, ναι, κάποιες φορές θολώνει το βλέμμα μας. Και τότε, ξέροντας πως δεν μπορούμε να κρύψουμε την αλήθεια που ουρλιάζει μέσα στα μάτια μας, απλά τα χαμηλώνουμε…
Σήμερα πολλοί έχουν ασχοληθεί με το χώρο της συγγραφής, χωρίς ίσως να προέρχονται από αυτόν. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που ορίζουν ένα συγγραφέα;
Να μην αντιμετωπίζει τη συγγραφή ως επαγγελματική επιλογή, αλλά σαν ανάγκη έκφρασης του εσωτερικού του κόσμου.
Να παλεύει να γράψει ένα «καλό» βιβλίο. Ένα βιβλίο που θα μας χαρίσει χαμόγελα καρδιάς, θα μας στηρίξει για να τα καταφέρουμε να αντικρίζουμε τον κόσμο με ένα καθάριο βλέμμα, παρά τις καθημερινές μας δυσκολίες.
Να «εκτίθεται» στο κοινό του, να είναι αληθινός, να καταθέτει τις προσωπικές του εμπειρίες.
Τι θα συμβουλεύατε κάποιον που θα ήθελε να ακολουθήσει το συγγραφικό δρόμο;
Να ζει παρατηρώντας τα πάντα γύρω του, να καταγράφει εικόνες, συναισθήματα, λέξεις. Να τα συνδυάζει με τη φαντασία και τις εμπειρίες του, να προσπαθεί να ανοίγει την καρδιά και το νου στο κάθε τι, να τα μετουσιώνει με τη γραφή του. Και να ακολουθεί τα λόγια του λατρεμένου, Νίκου Καζαντζάκη:
«Δεν πρέπει να τελεύει το μεροκάματο ο συγγραφέας, δεν πρέπει να μαζεύει τα σύνεργά του, αν δεν είναι σίγουρος πως δεν έχει ακουμπήσει έστω κι ένα λιθαράκι, για να χτιστεί πάνω στην άβυσσο ένα νησί…»
«.. και γιατί αξίζει να γίνουμε ήλιοι για να φωτίσουμε τους σβησμένους ήλιους των άλλων». Έχετε νιώσει πως με τη συγγραφή σας γίνεστε ο ήλιος για κάποιους άλλους σβησμένους ήλιους;
Παλεύω γράφοντας να βρω το πραγματικό νόημα της ευτυχίας και το ανακαλύπτω πολλές φορές στη χαρά της προσφοράς. Τιμή μου, προσφορά ζωής, να γίνομαι έστω και λιγάκι ήλιος για κάποιους άλλους σβησμένους ήλιους.
Όλα μα όλα σε αυτό τον κόσμο είναι μια συνεχής ανταπόδοση. Γιατί και οι αναγνώστες μου με τη σειρά τους γίνονται ήλιοι για μένα, όταν ο δικός μου ήλιος τους έχει απόλυτη ανάγκη. Προσπαθώ να γεμίζω τη ζωή μου, να γεμίζω τα βιβλία μου με χαμόγελα καρδιάς και οι αναγνώστες μου το ανταποδίδουν με τα λόγια τους.
«Το ‘Θάλασσα φωτιά’ αχ, η καρδιά μου άρχισε να χτυπάει σαν τρελή. Όταν το διάβασα, έκλαιγα σαν μικρό παιδί! Ποσό αληθινό! Πόσα ευχαριστώ για άλλο ένα ταξίδι! Τραχύ και σκληρό στις έντονες και άγριες σκηνές, γυαλιστερό και κοφτερό σαν γυαλί στους διαλόγους κι απαλό σαν βελούδο στη μητρική αγάπη…» Μ. Σ
«Τι βιβλίο ήταν αυτό; Νομίζω, Ρένα μου, ότι έβαλες όλο τον εαυτό σου μέσα στη ΄Θάλασσα φωτιά’! Το καλύτερο μυθιστόρημα και βιβλίο ψυχολογίας που έχω διαβάσει! Μαγεύτηκα, έκλαψα, προβληματίστηκα και στο τέλος ήρθε η γαλήνη και η εξιλέωση! Τι μυρωδιές και τι γεύσεις! ΑΓΑΠΗ έπρεπε να σε ονομάσουν, γιατί αυτό διαχέεται σε όλα σου τα βιβλία. Είναι πολύ συγκινητική η αγάπη σου για τα παιδιά, τον καθηλώνεις τον αναγνώστη και τον κανείς να θέλει να γίνεται καλύτερος. Σε ευχαριστώ που αποτυπώνεις στο χαρτί αυτούς τους θησαυρούς και μπορώ να τους διαβάζω!» Α. Κ
Είναι οι δικοί μου ήλιοι αυτά τα λόγια κι άλλα κι άλλα πολλά…
Υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από αυτό;
Προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τη “Ρένα της καρδιάς μας” για την πολύ όμορφη συνέντευξη αλλά και γιατί η ίδια με τα βιβλία της είναι το εισιτήριο για ένα ταξίδι ψυχής…
Βιογραφικό:
Η ΡΕΝΑ ΡΩΣΣΗ-ΖΑΪΡΗ γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι κόρη του Νικόλαου Ρώσση, των φερώνυμων εκδόσεων, ενώ παππούς της ήταν ο φιλόλογος και συγγραφέας Ιωάννης Θ. Ρώσσης. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Θηλέων, τη Σχολή Νηπιαγωγών Αθηνών και το Lοndon Montessori Centre. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός, αλλά και ως υπεύθυνη εκδόσεων. Έχει γράψει 14 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 150 παιδικά βιβλία. Το 2015 της απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας από τον Όμιλο Γυναικών Πειραιά «Εξάλειπτρον» για το συγγραφικό της έργο, σε συνδυασμό με τη μεγάλη απήχησή του και τη διαδραστική της σχέση με τους αναγνώστες της, καθώς και το βραβείο κοινού των βιβλιοπωλείων PUBLIC, στην κατηγορία «Ο πιο ερωτικός χαρακτήρας», για το μυθιστόρημά της ΔΙΔΥΜΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ, το οποίο προβάλλεται σε τηλεοπτική σειρά. Όλα τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
