Εκδόσεις Διόπτρα
Ολοκληρώνουμε το αφιέρωμα στη σειρά παιδικών παραμυθιών «Παραμύθια… αλλιώς» από τη συγγραφέα και εικονογράφο Μαρίνα Γιώτη με τη Σκουφοκοκκινίτσα.
Την Κοκκινοσκουφίτσα, το κλασικό παραμύθι των Αδελφών Γκριμ που γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα τη γνωρίζουμε οι περισσότεροι, μικρά και μεγάλα παιδιά. Την Σκουφοκοκκινίτσα, όμως, πόσοι από εμάς τη γνωρίζουμε; Μα φυσικά όσοι διαβάσαμε το παραμύθι της Μαρίνας Γιώτη. Στην αρχή μας παρουσιάζει την ιστορία όπως την ξέρουμε, σε μια πιο ήπια εκδοχή για να μην τρομάξουν και φοβηθούν τα παιδιά με τη φιγούρα του Κακού Λύκου που τρώει την Κοκκινοσκουφίτσα και τη γιαγιά της. Έτσι, εμφανίζεται την κατάλληλη στιγμή ο κυνηγός, ορμάει πάνω στο λύκο για να τον σταματήσει και εκείνος τρομάζει και το βάζει στα πόδια. Και γιαγιά και εγγονή σώζονται. Και έρχεται το «Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα».
Στην ιστορία αυτή, τα παιδιά μαθαίνουν πολλά. Έχει λοιπόν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα το παραμύθι. Και περνά και πολλά μηνύματα που είναι εύκολο να αποκωδικοποιήσουν τα παιδιά. Πρώτον, πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στους γονείς μας και να μην τους παρακούμε, γιατί αυτοί πάνω από όλα θέλουν το καλό μας, γνωρίζουν πιο είναι αυτό και μας το δείχνουν. Επίσης είναι οι μόνοι που μπορούν να μας προστατέψουν από το κακό ή το ψέμα και μας κάνουν να καταφέρουμε να τα ξεχωρίζουμε. Δεύτερον, δεν πρέπει να λέμε ψέματα για το πού πάμε και δεν πρέπει να μιλάμε σε ξένους ή να εμπιστευόμαστε άτομα που δεν γνωρίζουμε. Πρέπει να σκεφτόμαστε καλά πριν πράξουμε το οτιδήποτε. Και όλα αυτά τα περνάει η Γιώτη μέσα από την απλή, κατανοητή, προσαρμοσμένη για τα παιδιά γραφή, αλλά μεστή σε νοήματα και με τους πολύ προσεγμένους χαρακτήρες που έχει σκιαγραφήσει.
Στο παραμύθι… αλλιώς και μέσα από το παιχνίδι που κάνει με την αναστροφή του τίτλου θέλει να μας δείξει πρώτα απ’ όλα πως τα παιδιά δεν πρέπει να φοβούνται τον κακό λύκο. Γιατί απλούστατα μπορεί να μην είναι κακός. Οδηγεί τα ίδια τα παιδιά να το ανακαλύψουν αυτό. Τους εξηγεί πως δεν πρέπει να σκέφτονται ή να δρουν επιφανειακά, αλλά να ψάχνουν πίσω από τις λέξεις και να ανακαλύπτουν πάντα την αλήθεια. Γιατί η αλήθεια πάντα βγαίνει στο φως και ανακουφίζει. Κυρίως την παιδική ψυχή. Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να σκέφτονται, οξύνουν τη φαντασία τους και την κριτική τους σκέψη και μαθαίνουν πώς να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό. Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο λύκος λοιπόν γνωρίζονταν από το σχολείο. Αλλά ο λύκος επειδή ήταν λίγο κλειστός χαρακτήρας τα παιδιά τον πείραζαν και τον κορόιδευαν. Και είχε απομονωθεί στο δάσος. Αλλά η Κοκκινοσκουφίτσα κατάλαβε πως ήταν καλός και γλυκός, εμπιστεύθηκε την κρίση της και το ένστικτό της και τον προσέγγισε και έγιναν φίλοι. Εδώ τα παιδιά έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως «ρατσισμός», «στιγματίζομαι» και «εκφοβισμός» και προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν το νόημά τους. Μαθαίνουν και την έννοια της πραγματικής φιλίας.
Και ο κυνηγός που έσωσε τη γιαγιά και την Κοκκινοσκουφίτσα ήταν πράγματι καλός ή πίσω από τη μάσκα του καλού ανθρώπου προσπάθησε να τους ξεγελάσει όλους; O πανέξυπνος και δαιμόνιος ρεπόρτερ Φάνης ρίχνει φως στην υπόθεση και η αλήθεια λάμπει και βγαίνει στο φως: Ήταν ένας άνθρωπος που τρόμαζε τους άλλους με τις ιστορίες του για το πόσο κακός ήταν ο λύκος και τον κυνηγούσε για να του πάρει τη γούνα του. Και το κυνήγι του λύκου είναι παράνομο.
Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Και τα παιδιά μέσω αυτού του παιδικού βιβλίου μαθαίνουν πώς να σκέφτονται ώστε να τις ξεχωρίζουν. Πώς; Mέσα από το πολύ φροντισμένο κείμενο αλλά και την εξαιρετική εικονογράφηση που η ίδια η Γιώτη έχει επιμεληθεί. Γιατί μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, κινητοποιεί και ενεργοποιεί τη φαντασία του παιδιού και μέσα από αυτές το παιδί διαβάζει το παραμύθι με τον δικό του τρόπο. Και τις περισσότερες φορές αυτός ο τρόπος είναι τόσο σωστός, αγνός, τρυφερός, και πρωτότυπος που εκπλήσσει ακόμα και τον πιο ειδικό.