Kiss My GRass When the going gets tough, the sheep goes beeehh…!
Το ημερολόγιο γράφει 7 Απριλίου του 1976 στην συντηρητική Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Δημοσιογράφοι σοκάρουν την κοινή γνώμη μεταφέροντας την είδηση πως «ένας δεκαεννιάχρονος ναύτης σκοτώνει το εραστή του επειδή προσπάθησε να τον εξωθήσει στην πορνεία». Η σκληροπυρηνική κοινωνία της Ελλάδος έρχεται αντιμέτωπη με τον αθέατο κόσμο της ομοφυλοφιλίας και τις σκοτεινές πτυχές του αγοραίου έρωτα. Από το «Κουτί της Πανδώρας» μαζί με τα πύρινα πρωτοσέλιδα του τύπου της εποχής, βγαίνουν και ο ρατσισμός της δικαιοσύνης, οι απαράδεκτες συνθήκες κράτησης, δημόσιες ομιλίες των ομοφυλοφίλων στις πλατείες, «επιχειρήσεις αρετής της αστυνομίας», το νομοσχέδιο για “εκτόπιση των ομοφυλοφίλων για λόγους δημόσιας υγείας”, η κινηματογραφική ταινία «Άγγελος», εξεγέρσεις στις φυλακές, απεργίες πείνας, πολιτικές κρίσεις και φυσικά το ‘φαινόμενο’ Χρήστος Ρούσσος.
Ο πάλαι ποτέ Άγγελος της δεκαετίας του 80, ο άνθρωπος που απασχόλησε όσο λίγοι τα μέσα ενημέρωσης, τους διανοούμενους, την πολιτική ζωή, την δικαιοσύνη αλλά και την τέχνη, μιλάει σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη και ξεδιπλώνει κάθε σημείο της πολυτάραχης ζωής του…
1)Η υπόθεση σου συντάραξε την ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Η πράξη σου χαρακτηρίστηκε «έγκλημα πάθους» και σόκαρε την τότε συντηρητική κοινωνία της Ελλάδας. Τι θυμάσαι από εκείνη την εποχή;
Θυμάμαι που έκλαιγα μόνο έκλαιγα, δεν με ένοιαζε που είχα συλληφθεί που ήμουν στα κρατητήρια, που με έσερναν αποδώ και αποκεί, που με έκλεισαν σε μια απομόνωση στις ναυτικές φυλακές (Υπηρέτησα την θητεία μου τότε στο Πολεμικό Ναυτικό). Πολύ αργότερα έμαθα και είδα πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Έκανα ένα φοβερό αδίκημα και εκτός από την τραγικότητα του όλου θέματος ήταν και ένα αδίκημα πρωτοφανές για τα ελληνικά κοινωνικά αλλά και εγκληματολογικά δεδομένα, επειδή ο δράστης, εγώ δηλαδή, ήμουν ομοφυλόφιλος και σκότωσα των εραστή μου. Οπότε καταλαβαίνετε σε μια κοινωνία συντηρητική που είχε βγει λίγα χρόνια πριν από μια δικτατορία με το δόγμα, «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», τι σήμαινε αυτό και τι αντιμετώπιση είχα από τον τύπο της εποχής. Τα πρωτοσέλιδα που είδα και τα ρεπορτάζ ανέλυαν υποθετικά την υπόθεση μου, γιατί εγώ ποτέ δεν είχα μιλήσει, τότε, σε δημοσιογράφο. Ανώμαλο με ανέβαζαν, κίναιδο με κατέβαζαν. Κανείς τότε δεν ασχολήθηκε με την ουσία, με την συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση ενός νεαρού ατόμου, ήμουν 19 τότε, που δεχόταν αφόρητη ψυχολογική πίεση, να γίνει τραβεστί και να εκδίδεται στο πεζοδρόμιο, από τον άνθρωπο που ήταν παράφορα ερωτευμένος και αγαπούσε όσο τίποτε άλλο. Με αυτό που λέω δεν θέλω να δικαιολογήσω την πράξη μου σε καμία περίπτωση και μάλλον δεν θα υποστηρίξω ότι το αδίκημα που έκανα, ήταν ένα έγκλημα πάθους. Ήταν μια πράξη απόγνωσης, απελπισίας από τις καταστάσεις που βίωνα τότε και λόγω του νεαρού της ηλικίας μου και του υπερβολικού ερωτικού συναισθήματος, δεν μπόρεσα να διαχωριστώ διαφορετικά.
2)Καταδικάστηκες σε ισόβια κάθειρξή για την πράξη σου και οδηγήθηκες στο πιο σκληρό σωφρονιστικό ίδρυμα της εποχής, τις φυλακές της Κέρκυρας. Πως ήταν οι συνθήκες εκεί; Μίλησε μου για την καθημερινότητα σου στις φυλακές.
Ναι, μετά το τέλος των δικαστηρίων μου, από τις Ναυτικές Φυλακές της Ψυτάλλειας, με μετήγαγαν στις Πειθαρχικές Φυλακές Κέρκυρας. Αυτές τις φυλακές οι κρατούμενοι της έλεγαν κολαστήριο και Νταχάου. Σε αυτές τις φυλακές είχε καταλυθεί κάθε έννοια ανθρωπιάς και σωφρονισμού, επικρατούσε ένα στυγνό, απάνθρωπο καθεστώς που επιβαλλόταν από τους «ανθρωποφύλακες» της υπηρεσίας που διοικούσε την φυλακή. Με το που έφερναν κάποιον κρατούμενο στην φυλακή τον έγδυναν στον κεντρικό διάδρομο πριν τον βάλουν μέσα. Τον κούρευαν γουλί και τον υποχρέωναν σε μια εξευτελιστική πρακτική το λεγόμενο, «σκύψε-βήξε» του κοιτούσαν τον κώλο μήπως έχει κάτι κρυμμένο εκεί.
Κατόπιν άρχιζαν να τον χτυπούν με γκλομπ και έτσι βαρώντας τον, τον οδηγούσαν στην απομόνωση, όπου του έδιναν να φορέσει ρούχα της φυλακής. Η απομόνωση ήταν κατασκότεινα κελία όπου ήσουν σε συνεχές σκοτάδι εικοσιτέσσερεις ώρες το εικοσιτετράωρο, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου. Εκεί όποτε γούσταραν οι «ανθρωποφύλακες», με κάποιες προφάσεις και προκλήσεις χτυπούσαν τον κρατούμενο χωρίς λόγο. Ακόμη και με αφορμή το ότι δεν έφαγε όλο το φαγητό από την καραβάνα που του είχαν δώσει. Κάποιους τους βασάνιζαν με το βασανιστήριο της σταύρωσης όπως το λέγαμε, που ήταν κάτι σιδερένιοι χοντροί κρίκοι στους τοίχους από όπου κρεμούσαν από τα χέρια τον κρατούμενο και έτσι όπως ήταν δεμένος τον χτυπούσαν με μπουνιές σα να ήταν σάκος του μποξ ώσπου να λιποθυμήσει.
Στην απομόνωση σε κρατούσαν καμιά δεκαριά μέρες. Την διαδικασία καλωσορίσματος την πέρασα και εγώ και τα εξευτελιστικά γδυσίματα και τα «σκύψε-βήξε» αλλά και την απομόνωση, πάντως εμένα δεν με χτύπησαν. Μετά την απομόνωση με πήγαν σε πτέρυγα της φυλακής αλλά και πάλι σε απομόνωση ήταν. Η διαφορά ήταν ότι το κελί της πτέρυγας είχε παράθυρο και άνοιγαν το κελί για να προαυλιζόμαστε, μισή ώρα το πρωί και μίση το απόγευμα, ίσα ίσα για τουαλέτα και για να ρίξουμε λίγο νερό στο πρόσωπο μας από τις βρύσες που ήταν στο προαύλιο. Απαγορευόταν να μιλάμε μεταξύ μας οι κρατούμενοι. Το κελί είχε τσιμεντένιο μικρό πάγκο με καρέκλα και ένα τσιμεντένιο κρεβάτι, με το στρώμα που είχε πάνω, ποτισμένο από την πολύ υγρασία που επικρατούσε στο κελί. Θέρμανση το χειμώνα δεν υπήρχε και τουρτουρίζαμε. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν τραγικές και σα να μην έφτανε το βασανιστικό ψυχοπλάκωμα που σου προκαλούσαν οι κτιριακές εγκαταστάσεις, που ήταν ακόμα και ακατάλληλες για ζώα, είχαμε και τους «ανθρωποφύλακες» να ορμούν με την παραμικρή αφορμή και να χτυπούν τον κάθε κρατούμενο που τολμούσε να παραβεί τους παράλογους κανόνες πειθαρχίας που επέβαλε η υπηρεσία. Ήταν αφορμή για να σε πλακώσουν στο ξύλο, ακόμα και αν ζητούσες μια ασπιρίνη γιατί σε πονούσε το κεφάλι σου. Σου το «γιάτρευαν οι ανθρωποφύλακες με γκλοπιές».
Στην Κέρκυρα με κράτησαν 5 χρόνια. Στο διάστημα αυτό άλλαξαν κάποια πράγματα. Κατακτήσαμε κάποιες υποτυπώδεις καλύτερες συνθήκες με αγώνες. Παρά τις αλλαγές και τις βελτιώσεις η φυλακή της Κέρκυρας δεν έπαψε να είναι κολαστήριο. Πολύ αργότερα οι κρατούμενοι εξεγέρθηκαν για μια ακόμη φορά, αλλά με πιο δυναμικό τρόπο. Το αποκορύφωμα της εξέγερσης ήταν η πυρπόληση της φυλακής. Δυστυχώς σ’ αυτό το ευτυχές γεγονός δεν ήμουν παρών να το ζήσω, καθώς με είχαν μεταφέρει στις φυλακές Αλικαρνασσού. Για τις συνθήκες κράτησης και διαβίωσης στο κάτεργο της Κέρκυρας, έχω γράψει και εκδώσει ένα βιβλίο.
3) Μελετώντας την υπόθεση σου, κάπου είχα διαβάσει για το γράμμα μιας άγνωστης κοπέλας που σου έδωσε ξανά ελπίδα για ζωή. Αν θυμάμαι καλά αυτό κατέληξε σε αρραβώνα, αλλά δεν παντρευτήκατε. Ποια είναι ακριβώς η πτυχή αυτής της ιστορίας;
Ήταν μετά από την προβολή της ταινίας «Άγγελος», όπου τότε είχε αναδυθεί έντονα η ιστορία μου και υπήρχε μεγάλη δημοσιότητα. Με ξαναθυμήθηκε πολύς κόσμος αλλά και με έμαθαν πολλοί που δεν με ήξεραν. Η ταινία είχε συγκινήσει καθώς και οι καιροί είχαν αλλάξει, από εκεί που ήμουν ο κίναιδος, ο ανώμαλος και άλλα κοσμητικά επίθετα. Στα μάτια του κόσμου φάνηκα περισσότερο σαν θύμα παρά σαν θύτης. Το στόρι δημιούργησε συναισθήματα συμπάθειας υπέρ μου και έτσι σχηματίστηκε ένα θετικό κλήμα. Πολλοί άνθρωποι θέλησαν να επικοινωνήσουν μαζί μου. Λάμβανα πολλά γράμματα, ε και κάποια στιγμή έλαβα και ένα πολυσέλιδο γράμμα από μια νεαρή κοπέλα, η οποία μου εξέφραζε των ερώτα της. Πήρε άδεια από το Υπουργείο και με επισκέφθηκε στις φύλακες Αλικαρνασσού στην Κρήτη, όπου ήμουν τότε. Μιλήσαμε και αποφασίσαμε να αρραβωνιαστούμε για να μπορεί να έρχεται να με βλέπει ελευθέρα. Αποφάσισα να γίνει ένας αρραβώνας, γιατί δεν ήθελα να χαλάσω το όνειρο αυτής της κοπέλας. Στην πορεία και στα επισκεπτήρια που κάναμε, σιγά σιγά και με πολλές εξηγήσεις προσπάθησα να την κάνω να καταλάβει ότι το μέλλον μου είναι αβέβαιο και δεν μπορώ να φέρω το βάρος της ευθύνης του να την έχω δεσμευμένη. Θέλοντας να είμαι ξεκάθαρος και τίμιος της εξήγησα, ότι όντας ομοφυλόφιλος, δεν ήξερα αν θα μέναμε μαζί ως ότου αποφυλακιστώ. Αν θα μπορώ να ανταπεξέλθω συναισθηματικά σε μια ετεροφυλόφιλη σχέση, όταν θα μου ανοιχτεί ο ορίζοντας της ελευθερίας. Μετά από δυο χρόνια που κράτησε αυτό, κατάφερα να την κάνω να καταλάβει ότι θα πρέπει να δει την ζωή της και τον μέλλον της χωρίς εμένα, που θα παραμένω στις φυλακές χωρίς να γνωρίζω το πότε θα αποφυλακιστώ. Διατηρήσαμε κάποια επαφή με αλληλογραφία και σιγά σιγά αυτό ατόνησε, ώσπου χαθήκαμε εντελώς…
4) Στις αρχές της δεκαετίας του 80 η ιστορία σου ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Γιώργο Κατακουζηνό να γυρίσει την ταινία «Άγγελος». Θέλω να μου περιγράψεις τα συναισθήματα σου όταν την είδες για πρώτη φορά, ποιες είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές του Χρήστου με τον Άγγελο;
Για αυτήν την ταινία πολλοί νομίζουν ότι έχω πάρει χρήματα. Σας πληροφορώ ότι δεν γνώριζα τίποτα, δεν με ρώτησε ποτέ κάνεις. Έμαθα για αυτήν την ταινία τυχαία, από το περιοδικό «Ταχυδρόμος» που είχε στις πίσω σελίδες του κινηματογραφικά νέα. Εξεπλάγην, όταν διάβασα ότι θα προβληθεί στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης η ταινία «Άγγελος» που βασίζεται στην πραγματική ιστορία τάδε. Όταν έμαθα (απ’ ότι μου είπαν) το στόρι της ταινίας, κατάλαβα ότι έχει παραποιηθεί η ιστορία μου και ότι προσβάλλει τόσο εμένα, όσο και την οικογένεια μου. Εγώ ποτέ δεν υπέκυψα στις πιέσεις και δεν έγινα τραβεστί και φυσικά δεν ήταν η οικογένεια μου έτσι όπως την παρουσίαζε η ταινία. Αμέσως υπέβαλα μέσω του δικηγόρου μου αγωγή, ζητώντας να σταματήσει η προβολή. Όμως τα δικαστήρια της εποχής δεν έλαβαν υπόψη τους το αίτημα μου, με το σκεπτικό ότι δεν με προσβάλλει η ταινία. Η ταινία σαν ταινία με την ματιά του σινεφίλ δεν μου άρεσε, έχω πολλές ενστάσεις για πολλά θέματα που την αφορούν, αλλά οκ. H βασική διαφορά μου με τον Άγγελο της ταινίας, είναι πως ο Άγγελος ήταν ένα στωικό και παθητικό πλάσμα, ενώ εγώ ήμουν ένα παιδί με πάθος και ζωντάνια που ήταν ερωτευμένο και μαχητικό. Παρά τις παραποιήσεις όμως η ταινία αυτή βοήθησε πάρα πολύ μετέπειτα, όταν έκανα τον απεργιακό μου αγώνα, με αίτημα την μείωση της ποινής μου .
5) Μετά από 15 ολόκληρα χρόνια κράτησης ξεκίνησες απεργία πείνας ζητώντας την αναψηλάφηση της δίκης σου και την αναγνώριση ελαφρυντικών. Μπροστά στον ορατό κίνδυνο να πεθάνεις, η τότε κυβέρνηση, σου έδωσε ομόφωνα χάρη. Ωστόσο, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αρνήθηκε να προσυπογράψει τη χάρη, προκαλώντας πολιτική θύελλα στη χώρα, με αποτέλεσμα η υπόθεση σου να διχάσει εκ νέου την κοινωνία. Θέλεις να μας πεις και γι’ αυτήν την υπόθεση; Πως αποφυλακίστηκες τελικά;
Όχι δεν προκάλεσα κανέναν διχασμό στην κοινωνία απλά υπήρχε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης από το οποίο είχα ένθερμη συμπάθεια και συμπαράσταση. Ποτέ δεν παραπονέθηκα που ήμουν φυλακή, είχα συναίσθηση της πράξης και της ευθύνης μου πάντα. Εκείνο όμως που δεν μπορούσα να δεχτώ ήταν η αδικία και η ρατσιστική αντιμετώπιση που είχα από το δεύτερο δικαστήριο, το Αναθεωρητικό Στρατοδικείο, όπου δεν μου δέχτηκαν το ελαφρυντικό του πρωτύτερου εντίμου βίου, γιατί λέει ήμουν ομοφυλόφιλος. Αν δικαζόμουν από πολιτικά δικαστήρια και μου αναγνώριζαν αυτό το ελαφρυντικό, η ποινή μου δεν θα ήταν ισόβια, αλλά εικοσαετή κάθειρξη ίσως και λιγότερο καθώς ήμουν σε μετεφηβική ηλικία. Η ρατσιστική αντιμετώπιση που είχα από τους στρατοδίκες ήταν που με έκανε να διεκδικήσω την μείωση της ποινής μου, κάνοντας αίτηση χάριτος.
Δυστυχώς την αίτηση μου την απέρριψαν, όποτε αναγκάστηκα να διεκδικήσω με νέα αίτηση την απονομή χάριτος, κατεβαίνοντας ταυτόχρονα σε απεργία πείνας. Την απεργία πείνας την ξεκίνησα αφού οργάνωσα έναν τρόπο ενημέρωσης προς πολλές κατευθύνσεις (ΜΜΕ και δημόσια πρόσωπα), με αποτέλεσμα το αίτημα μου για απονομή χάριτος και η πορεία της απεργίας που είχα ξεκινήσει να πάρει μεγάλη δημοσιότητα. Δημιουργήθηκε ένα ανέλπιστα μεγάλο κίνημα υποστήριξης που καθώς περνούσαν οι μέρες, πήρε και διεθνείς διαστάσεις. Η υγεία μου κλονίστηκε επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να μεταφερθώ από το νοσοκομείο της φυλακής σε κρατικό νοσοκομείο. Οι γνωματεύσεις των γιατρών έκαναν λόγο για σοβαρό κίνδυνο της ζωής μου και έτσι η αίτηση μου έφτασε στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Χρήστο Σαρτζετάκη, ο οποίος με μια άνευ προηγουμένων ρατσιστική απόφαση, απέρριψε το αίτημα μου.
Ξεσηκώθηκε θύελλα διαμαρτυριών, προκαλώντας την πρώτη διαδήλωση κατά Προέδρου Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Υπήρξε δε και ο κίνδυνος να πέσει η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, εάν πραγματοποιούσε την απειλή του ο Σαρτζετάκης, (καθώς αν δεν τον κάλυπτε η κυβέρνηση στο θέμα Ρούσσου, θα παραιτούνταν). Μπρος στο αδιέξοδο που δημιουργήθηκε και προσπαθώντας να βρεθεί μια λύση ώστε να μην κινδυνέψει η ζωή μου, (για να σταματήσω αξιοπρεπώς την απεργία και όχι σαν ηττημένος), οι δικηγόροι μου υπέβαλαν αίτηση διακοπής της ποινής μου και τα δικαστήρια μου ενέκριναν ένα μήνα διακοπή ποινής υπό κράτηση. Έτσι σταμάτησα την απεργία. Παρέμεινα έναν μήνα στο νοσοκομείο και μετά με πήγαν στις φυλακές Κορυδαλλού. Μετά από τρία χρόνια, έκανε δεκτή την νέα μου αίτηση ο επερχόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, μειώνοντας την ποινή μου από ισόβια σε 20 χρόνια. Είχα εκτίσει τα 15 χρόνια, είχα και 5 εργάσιμα χρόνια και έτσι συμπλήρωσα την εικοσαετία και αποφυλακίστηκα.
6) Πως ήταν τα πρώτα χρόνια σου μετά την φυλακή; Ποιες οι δυσκολίες που αντιμετώπισες; Υπήρξαν θετικά;
Με το που βγήκα βιάστηκα να χαρώ την ελευθερία μου, να περπατήσω, να δω ανθρώπους και μέρη που είχα να δω τόσα χρόνια. Προβλήματα δεν αντιμετώπισα και αυτό γιατί είχα μια υπέροχη οικογένεια που είχα την προστασία της, την αγάπη της και την στήριξη της. Η κοινωνική επαναπροσαρμογή μου ήταν ομαλή και εύκολη, κυρίως λόγω του οικογενειακού πλαισίου που ανέφερα. Είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα να έχει κάποιος αποφυλακισμένος ανθρώπους να των περιμένουν, να τον αγαπούν και να τον στηρίζουν, καθώς η κοινωνική μέριμνα για τους αποφυλακισμένους είναι ανύπαρκτη.
7) Η μεγάλη δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση σου σε βοήθησε ή στάθηκε κατασταλτικός παράγοντας για την μετέπειτα ζωή του Χρήστου;
Η μεγάλη δημοσιότητα… Ανάλογα με το είδος της δημοσιότητας, πρέπει να δούμε αν είναι θετική η αρνητική για να αξιολογήσουμε την επίδραση της. Στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά εμένα, ήταν ένας παράγοντας με θετικές επιδράσεις. Βέβαια, η θετική δημοσιότητα οφειλόταν και στο γεγονός ότι δεν ήμουν ένας στυγερός, αμετανόητος κακοποιός, αντικοινωνικός, δύστροπος και κακόβουλος. Κάθε φορά που με καλούσαν για μια συνέντευξη προσπαθούσα να εξηγήσω, πως και γιατί έγινε ό,τι έγινε. Πιστεύω πως κατανοήθηκα πως στο οτιδήποτε κι αν έκανα δεν το έκανα γιατί ήμουν κακός άνθρωπος, αλλά επειδή ήμουν ένα παιδί πληγωμένο, προδομένο, απελπισμένο που η συσσωρευμένη ψυχολογική και συναισθηματική πίεση το έκαναν να εκραγεί και να αντιδράσει με έναν παρορμητισμό που είχε αυτό το τραγικό αποτέλεσμα.
8) Συνεργάστηκες ως «δάσκαλος» στην τέχνη του κοσμήματος σε πρώην χρήστες ναρκωτικών στη Μονάδα Απεξάρτησης “18 Άνω”. Πως πήρες την απόφαση και τι αποκόμισες απ’ αυτή την εμπειρία;
Δεν συνεργάστηκα, είμαι υπάλληλος στο δημόσιο ψυχιατρείο στην Μονάδα Απεξάρτησης 18ΑΝΩ. Υπεύθυνος της ομάδας κοσμήματος και στην γραμματειακή υποστήριξη του τμήματος οικογένειας επίσης της ίδιας μονάδας . Τώρα όσον αφορά την ομάδα κοσμήματος, την οποία κάνω δυο φορές την εβδομάδα, εκεί έρχονται άτομα κάθε ηλικίας που είναι στην περίοδο επανένταξης μετά την απεξάρτηση και τους μαθαίνω την τέχνη του κοσμήματος. Την απόφαση την πήρα όταν σκέφτηκα να μπω στο δημόσιο, είδα την προκήρυξη και έκανα αίτηση. Ένας λόγος σοβαρός ήταν και το ότι θα είχα να κάνω με ανθρώπους που αγωνίζονται να απελευθερωθούν από την εξάρτιση, όπως αγωνίστηκα και εγώ να βγω από την φυλακή. Μου άρεσε η ιδέα ότι θα μπορώ να σταθώ και εγώ κοντά τους και να προσφέρω κάποια βοήθεια σε αυτόν τον αγώνα τους. Στις ομάδες που κάνω δεν προσφέρω μόνο, αλλά μου προσφέρουν και εμένα, κυρίως γνώσεις και απέραντη ικανοποίηση όταν ακούω να μου λένε πόσο πολύ καλό τους κάνει η ομάδα, πόσο μεγάλη ικανοποίηση νιώθουν για τον εαυτό τους με αυτά που καταφέρνουν με την επίβλεψη και τις οδηγίες μου να δημιουργούν.
9) Έχεις γράψει τέσσερα βιβλία μέχρι σήμερα Προς «σωφρονισμόν» 1991, «Ανθίζοντας και μοιρολογώντας» 2000, «Ποιητικές αποδράσεις» 2007 και «Μονοκατοικία σε κήπο» το 2013. Τι είναι η γραφή για σένα; Τι θέλεις να περάσεις μέσα από τα βιβλία σου;
Έχω γράψει και εκδώσει έξι βιβλία. Το πρώτο «Εγώ ο Άγγελος» που το έγραψα για να απαντήσω στην ταινία με τα πραγματικά γεγονότα και ακολούθησε το επόμενο με τίτλο «Φυλακές Αλικαρνασσού Κέρκυρας Βασανισμοί Κρατουμένων». Το πρώτο μου βιβλίο, ήταν όπως είπα απάντηση στην ταινία, γιατί εγώ δεν είχα φωνή, δεν μπορούσα λόγω του εγκλεισμού μου να μιλήσω, οπότε μην έχοντας άλλη δυνατότητα έγραψα. Τα αλλά ήταν καταγγελτικά για τις συνθήκες των φυλακών που και αυτά γράφτηκαν από την ανάγκη να γίνουν γνωστές οι απάνθρωπες και απαράδεκτες συνθήκες στις φυλακές. Το Ανθίζοντας και Μοιρολογώντας γράφτηκε από αγάπη για τον τόπο που έμενα, για τις ομορφιές του, για τα αγριολούλουδα του και τις πεταλούδες του. Και το τελευταίο μυθιστόρημα και αυτό γράφτηκε από ανάγκη να εκφράσω συναισθήματα αγάπης. Δεν διεκδικώ τον τίτλο του συγγραφέα, γιατί δεν είναι κατ΄ εξοχήν αυτή η κύρια απασχόληση μου. Μπορεί να μην αισθανθώ άλλη φορά την ανάγκη να γράψω κάτι και να μην ξαναγράψω τίποτα, δεν ξέρω…
10) Όταν διάβασα τις «ποιητικές αποδράσεις» ανακάλυψα ό,τι εκτός των άλλων είσαι και ζωγράφος. Πως και πότε γεννήθηκε η ζωγραφική; Τι είναι αυτό που σε εμπνέει;
Ναι το ίδιο συμβαίνει και με την ζωγραφική όπως και με το γράψιμο, είναι η ανάγκη για διέξοδο. Ζωγράφισα πάρα πολύ στην φυλακή και η ζωγραφική υπήρξε ένα μέσον διαφυγής και εκτόνωσης .
11) Αν σου ζητούσαν να ζωγραφίσεις την «ομοφυλοφιλία» στην Ελλάδα του 1970 αλλά και σήμερα, τι χρώματα θα έβαζες και πως θα επέλεγες να την παρομοιάσεις;
Θα έφτιαχνα ένα τοπίο που θα ξεκινούσε από την μια άκρη του καμβά σκούρο και θολό, που σιγά σιγά φτάνοντας στην άλλη άκρη, θα γινόταν ποιο ευδιάκριτο και με ποιο έντονα τα χρώματα του. Το 70 υπήρχε περισσότερος φόβος, ατολμία στην ομοφυλόφιλη κοινότητα, όλα ήταν κρυφά. Τώρα όλα αυτά έχουν ελαχιστοποιηθεί, εκφράζονται ανοιχτά τα ομοφυλόφιλα άτομα, διεκδικούν δικαιώματα, αναπτύσσουν δράσεις και επιδεικνύουν μια μαχητικότητα απέναντι σε ρατσιστικές και σκοταδιστικές ρητορείες και πρακτικές .
12) Πόσο έχει αλλάξει και πόσο ανοιχτόμυαλη είναι σήμερα η κοινωνία στους Ομοφυλόφιλους, στους πρώην χρήστες και στους πρώην κατάδικους;
Κατ’ αρχήν να μην τα βάζουμε όλα σε ένα τσουβάλι. Δεν είναι το ίδιο ο ομοφυλόφιλος, ο πρώην χρήστης η ο πρώην κατάδικος. Κάθε κοινωνική ομάδα από αυτές, έχει διαφορετικά αιτήματα, διαφορετικές ανάγκες. Η κοινωνία δεν θα γίνει τόσο ανοιχτόμυαλη όσο θα έπρεπε, ώστε να δεχτεί την διαφορετικότητα ως ισότιμο κομμάτι, αλλά και αλλαγές έχουν γίνει και τεράστια βήματα αποδοχής και πολλά ανάλογα για την κάθε κοινωνική ομάδα που ανέφερες. Όσον αφορά τους ομοφυλόφιλους, υπάρχουν οργανώσεις και σωματεία που διεκδικούν δικαιώματα, έχουν ψηφιστεί νόμοι για σύμφωνα συμβίωσης, αναγνώρισης φύλου, γίνεται κάθε χρόνο μια μεγαλειώδης γιορτή το gay pride σε διάφορες πόλεις. Όσο για τις άλλες κοινωνικές ομάδες και σε αυτούς τους τομείς έχουν γίνει διάφορα όπως προγράμματα επανένταξης. Μπορεί να μην έχουν γίνει τόσα όσα θα έπρεπε, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν έχει γίνει τίποτα και είμαστε στις ίδιες καταστάσεις του 70.
13) Είσαι πολύ ενεργός πολίτης, ξέρω ό,τι έχεις ασχοληθεί αρκετά με το περιβάλλον και επίσης ξέρω ότι έχεις και το δικό σου ζωολογικό κήπο. Τι ρόλο παίζει στη ζωή σου;
Προσπαθώ να μην είμαι αδιάφορος και άνθρωπος του καναπέ, αλλά ενεργός και χρήσιμος πολίτης, συμμετέχοντας σε κοινωνικές δράσεις που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος, με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ό,τι άλλο προάγει και στοχεύει σ’ ένα καλύτερο και δικαιότερο αύριο. Η σχέση μου με τα ζώα είναι ιδιαίτερη και δεν θυμάμαι ποτέ την ζωή μου από τα παιδικά μου χρόνια ακόμη, να μην έχω ζώα κοντά μου, να τα φροντίζω και να τα αγαπώ. Ακόμα και στην φυλακή είχα ζώα. Μάλιστα, από τις φυλακές Κορυδαλλού αποφυλακίστηκα με τις δυο μου γάτες, τον Θάνο και την Ασημίνα, που είχαν γεννηθεί στην φυλακή από την μαμά γάτα Σερενάτα.
14) Πως είναι σήμερα ο Χρήστος Ρούσσος;
Είμαι ένας άνθρωπος που βγήκε από την κόλαση και έμεινα όρθιος και αλώβητος. Βρίσκομαι στην κοινωνία, μες τον κόσμο, αντιμετωπίζοντας και εγώ τις αντιξοότητες της καθημερινότητας, κρατώντας μακριά μου τη μιζέρια της αδράνειας και της παραίτησης. Προσπαθώ να χαίρομαι την διαφορετικότητα κάθε καινούργιας μέρας.
15) Τι θα ήθελες να πεις στους αναγνώστες μας;
Νομίζω είπα αρκετά και δεν χρειάζεται να πω κάτι επιπλέον, απλά να ευχαριστήσω για τον χρόνο τους, που θα μας διαβάσουν.
Κι εγώ με την σειρά μου Χρήστο θέλω να σου πω ένα μεγάλο ευχαριστώ για τον χρόνο και την εμπιστοσύνη σου στο πρόσωπο μου.
Αλεξανδρινός Οικονομίδης Παπασπυρόπουλος
Είμαι απόφοιτος της Θεολογίας και της Νομικής, ενώ έχω ασχοληθεί επιστημονικά και με την Βαλκανική Ιστορία. Κατάγομαι από την Φλώρινα στην οποία έζησα μέχρι τα 18, ενώ λίγο αργότερα μετακόμισα στην Θεσσαλονίκη για να ζήσω το μεγάλο φοιτητικό όνειρο. Εκεί «γνωρίστηκα» με τον εαυτό μου και ασχολήθηκα με διάφορα κοινωνικά φόρουμ και κοινωνικές ομάδες σε τοπικό, πανελλαδικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ωστόσο πατρίδα μου «δηλώνω» την Κω, δίχως φόβο αλλά με πάθος. Λατρεύω το ραδιόφωνο, την ζωγραφική, το θέατρο και μου αρέσει να δραπετεύω από την γκρίζα και ανιαρή καθημερινότητα αποτυπώνοντας τις σκέψεις σε μια κόλλα χαρτί και ταξιδεύοντας στις πιο απίθανες γωνίες των Βαλκανίων.
